Presidenti serb Aleksandar Vuçiq ka hedhur dyshime mbi të ardhmen e vendit të tij në Bashkimin Evropian, duke lënë të kuptohet se në vend të kësaj mund t’i bashkohet BRIKS, bllokut ekonomik global të organizuar nga Vladimir Putin në Rusi këtë javë, raportoi britanikja Times.
“The Times” shkruan se Beogradi ka balancuar mes Lindjes dhe Perëndimit për një kohë të gjatë, por se me luftën në Ukrainë, e cila e detyroi botën të mbajë anë, peshorja në Serbi po anon gjithnjë e më shumë drejt Kremlinit.
Disidentët rusë dhe bjellorusë të fshehur në vend i thanë The Times se autoritetet serbe kishin filluar një goditje ndaj tyre me urdhër të Kremlinit, ndërsa një ligjvënës i opozitës akuzoi Aleksander Vullin, zëvendëskryeministrin, se kishte nxjerrë një aleat të Putinit nga paraburgimi italian dhe e lejoj të fluturojë për në Moskë me një fluturim nga Beogradi.
Serbia ka refuzuar gjithashtu t’i bashkohet sanksioneve perëndimore kundër Rusisë për pushtimin e saj në Ukrainë, kujton Times.
“Vullin është njeriu i dërguar në Rusi kur është koha për t’iu vardisur Kremlinit.” Këtë javë, ai udhëtoi në samitin e BRIKS në Kazan me ministrat serbë të mbrojtjes dhe ekonomisë. Gjatë samitit, ai u takua me krerët e Kinës, Bjellorusisë, Venezuelës dhe Egjiptit dhe u tha mediave ruse se shpreson që Beogradi të bashkohet bllokut. Ndërkohë, Millosh Vuçeviq, kryeministri simpatik serb me syze, është dërguar në kryeqytetet evropiane për të diskutuar anëtarësimin në BE. Javën e kaluar, Olaf Scholz, kancelari gjerman, shtroi tapetin e kuq për kryeministrin serb, i cili këmbënguli që Beogradi të mbetet i përkushtuar ndaj Brukselit. Rezervat e litiumit në Serbi, të nevojshme për prodhimin e baterive elektrike, janë në qendër të planeve të BE-së për kalimin në energjinë e gjelbër”, përmbledh Times ngjarjet e javës së kaluar.
Ai shton se të dy politikanët, Vullin dhe Vuçeviq, janë “asistentë besnikë të presidentit të tyre gjithnjë e më autoritar”, i cili u pengua të marrë pjesë vetë në samitin e BRIKS për shkak të vizitës së organizuar më parë të kryeministrit polak Donald Tusk dhe Ursula von der Leyen.
“Në vend të kësaj, ai foli me Putinin në telefon të dielën për herë të parë në dy vjet e gjysmë, duke e falënderuar për gazin rus dhe duke festuar miqësinë e ngushtë të vendeve”. Në të njëjtën ditë, ai mbajti një fjalim në rusisht me rastin e çlirimit të Beogradit nga nazistët nga trupat partizane jugosllave dhe trupat e Ushtrisë së Kuqe. Të martën, ai deklaroi se mbështetja e popullit serb për BRIKS, një grup vendesh që ‘na shantazhojnë më pak’ se BE-ja, ka arritur në 42 për qind, duke shtuar se apeli i bllokut tani është në një nivel,” kujton Times.
“Kur njerëzit votojnë për një president të ri në dy vjet e gjysmë, kjo do të bëhet një nga çështjet kryesore.” Kush e di, ndoshta do të bëhet pikë për referendum”, ka thënë Vuçiq, shkruan Times.
Gazeta thekson se Rusia dhe Serbia kanë festuar prej kohësh një marrëdhënie të ngushtë për shkak të origjinës së tyre të përbashkët sllave dhe se Putini ka përdorur furnizime të lira me gaz për të konsoliduar ndikimin e tij mbi kombin ballkanik, i cili ndodhet strategjikisht në mes të aleatëve të BE-së dhe NATO-s.
“Çdo humbje për Rusinë do të jetë një humbje për Serbinë,” tha Vulin, 52 vjeç, për mediat ruse muajin e kaluar, duke shtuar se shërbimet e sigurisë të të dy vendeve gëzojnë “bashkëpunim të shkëlqyer”.
The Times kujton se zëvendëskryeministri akuzoi Perëndimin për inkurajimin e një revolucioni me ngjyrë në Serbi, të cilin ai do ta kufizonte me legjislacionin e stilit të Kremlinit që ndalon organizatat e shoqërisë civile si “agjentë të huaj”.
Duket se Vullin tashmë po i mbështet fjalët e tij me veprim. Qytetarët rusë që shprehin pikëpamje kundër luftës ose kundër Putinit dëbohen nga vendi, thotë Petar Nikitin, një disident kryesor rus në Serbi, raporton Times.
“Autoritetet monitorojnë qartë aktivitetet publike të njerëzve dhe mbajnë një listë të ‘të padëshiruarve’,” tha Nikitin për The Times. Elena Koposova, nënë e dy fëmijëve e cila jeton në Serbi për pesë vjet, u urdhërua të largohej pasi nënshkroi një apel kundër luftës. Muajin e kaluar, Anton Bobryshev u urdhërua të largohej pasi organizoi një tubim të vogël për nder të ish-figurës së opozitarit ruse Alexei Navalny, tha ai.
The Times kujton gjithashtu se Vulin ishte kreu i BIA-s derisa SHBA e sanksionoi verën e kaluar, duke e akuzuar atë për trafik droge dhe armësh dhe “lehtësim të aktiviteteve dashakeqe të Rusisë”. Ai dha dorëheqjen, por në maj u kthye në qeveri në një pozicion më të lartë, si zëvendëskryeministër.
Muajin e kaluar, Miroslav Aleksić akuzoi Vullin për organizimin e arratisjes së Artyom Us, djalit të Alexander Us, një anëtar i bordit të Rosneft.
Usin mbanin autoritetet italiane përpara ekstradimit në Shtetet e Bashkuara me akuzën e kontrabandës së pajisjeve elektronike jetike për armët e sofistikuara të përdorura nga trupat ruse kundër Ukrainës.
“Ai u nxor nga arresti shtëpiak nga një mafioz ballkanik i paraqitur si shpërndarës ushqimesh, duke përdorur pajisje të sofistikuara duke bllokuar për të bllokuar sinjalin nga nënkëmba e tij. Bashkëpunëtorët e një grupi të krimit të organizuar Usin e kontrabanduan përmes Italisë, Sllovenisë, Kroacisë dhe Bosnjës përpara se ta çonin atë në Moskë nga Beogradi, sipas autoriteteve italiane dhe amerikane”, shkruan Times.
Gazeta shton se pasojat e përqafimit të Kremlinit nga ana e Serbisë janë për disa çështje jetë a vdekje. Si shembull, ai shton rastin e Andrey Gnjota, një gazetar bjellorus i cili ndihmoi në organizimin e protestave kundër Aleksandër Lukashenkos dhe që ndodhet në Beograd derisa të ekstradohet në Minsk me urdhër të Interpolit.
“Unë kam qenë peng për gati një vit, sepse edhe Interpoli hoqi emrin tim nga lista e të kërkuarve dhe konfirmoi se ishte përndjekje politike,” tha Gnyot për The Times.
“Më kanë kontaktuar përfaqësues të BE-së dhe SHBA-së, e di që i janë drejtuar me demarsh autoriteteve serbe, por nuk ka rezultate”, tha ai.